Pekin, pandemi döneminde Tayvan’a aşı teklif etmiş, ancak Tayvan’ın iktidar partisi doğrudan Çin ile anlaşmak istememişti. BioNTech’ten yapılan 350 milyon dolarlık satın alma ise dünyanın en büyük yarı iletken üreticisi TSMC ve dünyanın en büyük sözleşmeli elektronik üreticilerinden biri olan Foxconn ile sağlandı. İki şirket, aşıları dağıtım için Tayvan’ın salgın merkezine bağışlayacak.
Pazar günü resmileşen anlaşma Tayvan’ın, hükümetin doğrudan anlaşma yapmak zorunda kalmadan Çin bağlantılı aşıları tedarik etmesine izin veriyor.
SİYASETİ, HALKIN SAĞLIĞININ ÜSTÜNE TUTUYORLAR
Tayvan, küresel tedarik sorunları nedeniyle büyük bir aşı sıkıntısı çekiyordu, hatta bu konuda Çin’i anlaşmalarına engel olmakla suçlamıştı. Pekin hükümeti ise bütün suçlamaları reddederek, Şanghay merkezli Fosun Pharmaceuticals’ın Tayvan da dahil olmak üzere bölge için tek dağıtım hakkına sahip olduğunu ve Tayvan’ın da bunları kabul edebileceğini söylemişti.
Tayvan, Çin’in tekliflerini sahte fedakarlık olarak reddetti. Çin; Tayvan’ı siyaseti, halkının üzerine koymakla ve ABD ile Japonya’nın bağışladığı dozları dış müdahale olarak kınamakla suçladı.
Ancak analist Drew Thompson, geçen ay yaptığı açıklamada, Çin yapımı veya bağışlanan aşıları kabul etmenin Tayvan’ın iktidar partisi için siyasi olarak ölüm öpücüğünden farksız olacağını söyledi.
TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ SORUNU ÇÖZDÜ
Pazar günkü anlaşma, yerel veya bölgesel gerilimleri alevlendirmeden Tayvan’a ihtiyaç duyduğu aşıları getirmiş olacak.
Seton Hall hukuk fakültesinde profesör ve Çin üzerine uzmanlığı olan Margaret Lewis, Tayvan’ın dayanıklı duruşunu kutlarken, bu anlaşma ile aynı zamanda nasıl bir becerikli bir ada olabileceğini de gösterdiğini söylüyor: “Tayvan olmanın bir parçası; alışılmadık ve benzersiz jeopolitik durumu nedeniyle problemleri yaratıcı bir şekilde çözmek zorunda.”
Tayvan’ın sağlık bakanı Chen Shih-chung düzenlediği basın toplantısında, özel şirketlere satın alımları ve planlanan diğer bağışları için teşekkür etti, ancak daha fazla ayrıntı vermeyi reddetti.
DOZLAR GELENE KADAR GARANTİSİ YOK
Fosun tarafından yapılan açıklamada; “Fosun Pharameceuticals ve BioNTech tarafından ortaklaşa geliştirilen bu aşının Tayvan’daki salgını önlemesinde ve kontrol altına almasında olumlu bir rol oynayabileceğini görmekten çok memnunuz. Tayvan’a güvenli ve etkili aşıları mümkün olan en kısa sürede sunmak, Tayvan vatandaşlarının sağlık ve güvenliğini korumak ve mümkün olan en kısa sürede normal yaşama dönmelerine yardımcı olmak için ortaklarımızla birlikte çalışacağız” denildi.
Profesör Lewis, anlaşmanın başarısının, dozlar gelene kadar garanti edilemeyeceğini kaydetti: “Ancak Pekin bu noktada müdahale ederse o kadar bariz olur ve o kadar göze batar ki… Pekin, siyaseti sağlığın önüne koymuş olur.”
Alfa türünün adaya yayılarak yaklaşık 13.000 kişiyi enfekte etmesi ve 700’den fazla kişiyi öldürmesinden sonra Tayvan, salgınına yanıt veriyor. Nüfusun sadece yüzde 0,3’ü tam aşı olurken, en az yüzde 14’ü de bir doz aşı aldı. Mevcut aşı arzı büyük ölçüde Japonya ve ABD’den gelen bağışlarla destekleniyor.