Birleşmiş Milletler’e (BM) göre Madagaskar, dünyada “iklim değişikliği kaynaklı açlık” görülen ilk ülke olmak üzere. BM yetkilileri, ada ülkesinde on binlerce kişinin, 4 yıldır yağmur yağmaması nedeniyle şimdiden “feci” seviyelerde açlık çektiğini söylüyor.
Madagaskar’da son 40 yıldır görülen en kötü kuraklık, ülkenin güneyindeki izole tarım topluluklarında büyük yıkıma yol açtı. Aileler hayatta kalabilmek için böcekleri yemeye başladı.
BM Gıda Programı’ndan (WFP) Shelley Thakral, “Bu açlık koşullarının arkasındaki itici güç iklim, çatışma değil” dedi.
BM, 30 bin kişinin şu anda uluslararası alanda tanınmış en yüksek gıda güvensizliği derecesi olan “beşinci seviyeyi” yaşadığını tahmin ediyor. Madagaskar hasattan önceki geleneksel “cılız mevsime” girerken, sorundan etkilenenlerin sayısının büyük ölçüde artmasından kaygı duyuluyor.
Thakral, “Bu daha önce görülmemiş bir şey. Bu insanlar iklim değişimine katkıda bulunacan bir şey yapmadı. Fosil yakıt tüketmiyorlar ama iklim değişiminin sonuçlarına katlanmak zorunralar” dedi.
Amboasary bölgesindeki, uzak Fandiova köyünde aileler, geçtiğimiz günlerde bölgeyi ziyaret eden bir WFP ekibine yedikleri çekirgeleri gösterdi.
Dört çocuk annesi Tamaria, “Böcekleri elimden geldiğince temizliyorum ama su yok gibi bir şey. Çocuklarım ve ben 8 aydır her gün bunu yiyoruz, çünkü yiyecek başka bir şeyimiz yok, ektiklerimizin hasatını almamız için yağmur da yok” diyor.
Kurumuş toprağın üzerinde oturan 3 çocuk annesi Bole de “Bugün kaktüs yapraklarından başka bir şey yemedik” diyor.
Kocası geçtiğimiz günlerde açlıktan ölmüş. Geride Bole’nin doyurması gereken iki çocuk daha bırakan komşusu da:
“Ne diyebilirim ki? Hayatımız, hayatta kalmak için tekrak tekrar kaktüs yaprakları aramakla geçiyor.”
‘Su kaynakları daha iyi yönetilmeli’
Madagaskar, sık sık kuraklık yaşasa da, El Nino’nun yol açtığı hava olaylarındaki değişikliklerden etkilense de, uzmanlar mevcut krizin doğrudan ilklim değişikliğiyle bağlıntılandırılabileceğini söylüyor.
Güney Afrika’daki Cape Town Üniversitesi’nde çalışmalarını sürdüren Madagaskarlı bilim insanı Dr. Rondro Barimalala, “Bu durum birçok açıdan insanların yaşam biçimlerini değiştirmeleri çin güçlü bir argüman olarak görülebilir” diyor.
ABD’de California’daki Santa Barbara Üniversitesi’nde aynı atmosfer verilerini inceleyen İklim Tehlikeleri Merkezi’nin Direktörü Chris Funk da Madagaskar’da yaşananlarla “atmosferdeki ısınma arasında bağ olduğunu” doğruladı ve ülkede su kaynaklarının daha iyi yönetilmesi gerektiğini vurguladı.
Funk, “Kısa vadede yapılabilecek çok şey olduğunu düşünüyoruz. Sıklıkla ne zaman normalden çok yağmur yağacağını bile tahmin edebiliyoruz. Çiftçiler bu bilgiyi rekolte artırmak için kullanabilirler. İklim değişikliğinin karşısında güçsüz değiliz” dedi.
Kuraklığın etkileri, Madagaskar’ın güeyindeki daha büyük kasaba ve kentlerde de hissediliyor. Ülkede çok sayıda çocuk sokaklarda yiyecek dileniyor.
Yardım kuruluşu Seed için çalışan Tshina Endon, “Pazardaki fiyatlar artıyor, üç ya da dört katına çıktı. İnsanlar yiyecek satın almalarını sağlayacak az miktarda para bulabilmek için topraklarını satıyor” diyor.
Tshina Endon’un çalışma arkadaşı Lomba Hasoavana da, kendisinin ve başka birçok kişinin, ürünlerini umutsuzca yiyecek arayan insanlardan korumak için, manyok tarlalarında uyudularını ancak bunun da çok tehlikeli bir hale geldiğini söylüyor:
“Hayatınızı tehliye atıyor olabilirsiniz. Kendimi ve ailemi doyurmak günden güne gerçekten çok zorlaşıyor. Hava durumu çok belirsiz. Yarın ne olacağı dev, dev bir soru işareti”
