Erol Manisalı merasimlerle son seyahatine uğurlandı: ‘Göğü delen adam’

10 Kasım’da doğmuştu Erol Hoca, o yüzden doğum gününü 9 Kasım’da kutlardı. Cumhuriyet’te birinci yazısını 21 Ekim 1997’de yazdı. Daha sonrasında 21 Ekim, cumhuriyet şehitlerimizden Ahmet Taner Kışlalı’nın mevt yıl dönümü olarak hafızalara kazınacaktı. Ve Manisalı, Cumhuriyet’in 100. yılının birinci adımını gördükten sonra ortamızdan ayrıldı.

Batı’ya karşın Batı bedellerini savunmak deyince akla Niyazi Berkes gelir. Prof. Dr. Erol Manisalı, uzmanı olduğu Türkiye-AB bağlarındaki yaklaşımıyla bu geleneğin takipçisidir. Manisalı’nın fark yarattığı alanlar yalnızca bununla hudutlu değildir. Ulusal Kıbrıs siyasetinin mimarlarından olduğu üzere dünya çapında bir ekonomisttir.

DÜZENİ DEĞİŞTİREN EKONOMİST

Manisalı’nın dostu olan müellifimiz Dr Erdal Atabek, onun için ‘hem bilim insanı hem hareket insanı olarak şahsında bu iki fonksiyonu birleştiren az örneklerden’ der ve kıymetli bir noktanın altını çizer: ‘London Economics’te nizam ekonomistleri yetişir. Fakat o, o okulda okuduğu halde sistemi değiştiren ekonomistlerden oldu.

İstanbul Üniversitesi’de kendisi için yapılan merasimde konuşan akademisyenler ya onun ya da onun yetiştirdiği hocaların asistanlarıydı. Neredeyse hepsinin hemfikir olduğu bahis ise İstanbul Üniversitesi İktisat Kısmında usta-çırak, abi-kardeş alakasına dayalı disiplinli, bilimsel lakin bir o kadar da aile ortamını barındıran bir eğitim anlayışının olmasıydı. İşte bu kültürü inşa eden ise Erol Manisalı’ydı.

Bölümündeki aktiflikte kürsüye çıkan öğrencilerinden Prof. Dr. Kadir Ardıç, ‘Nasıl konuşmaya başlayacağımı da bilmiyorum, konuşmaya başladığımda nasıl devam edebileceğini de’ dedi, sesi titreyerek. ‘Son Jöntürk diyorlardı ona, tahminen de ona en yakışan tariflerden biriydi’ diye tamamladı kelamlarını. Onun Türkiye-ABD ilgilerinde bir numara olduğunu söyledi, 1971’den beri onunla birlikte olan Prof. Dr. Ahmet Yörük. Yeniden konuşmacıların hemfikir olduğu bahislerden birisi ise Erol Hoca’nın kaybının sırf iktisat etrafı için değil tüm Türkiye için büyük bir kayıp olduğuydu.

“BABAMIZI YİTİRDİK”

Söz alan Prof. Dr. Esfender Korkmaz ise fakülteyi kuran birinci jenerasyondan sonra gelen ikinci kuşakta birinci akla gelen kişinin Manisalı olduğuna dikkat çekti ve ekledi: “Çok verimliydi, bir saniye durmazdı.” Kendisiyle ırmak söyleşi yapan öğrencisi Prof. Dr. Burak Atamtürk, asistanlıkları periyodunda onun kendilerini nasıl çekip çevirdiğini, gelişimlerine katkı sağladığını anlattı, ‘Kürsü geleneğinin son temsilcilerindendi’ diyerek. Ve ekledi, ‘bölümde abi-kardeş, usta çırak bağlantısını o inşa etti ve biz artık babamızı kaybettik, Erol Hoca bizim babamızdı.’

Ondan sonra kelam alan Dündar Murat Demiröz de yetim kaldıklarını anlatıyordu, ‘O bizim babamızdı. Artık babamız yok lakin onun başlattığı geleneği abi-kardeşler olarak biz devam ettireceğiz’ diyerek. Doç. Dr. Barış Kablamacı ise onun öteki bir istikametine işaret etti: “Türkiye’nin harmonisini anlamakta, mesleksel ve insani bağlantılarda hayatın istikrarını sağlamayı bize Erol Hoca öğretti.” İktisat Fakültesi Mezunları Cemiyeti Lideri Sevil Usanmaz ise, ‘okuduğumuz kısımdan mezun olduğumuzda gurur duymamıza vesile olan kişi’nin Erol Manisalı olduğuna dikkat çekti.

ÜZÜNTÜ DEĞİL GURUR

Etkinlikte son olarak kelam alan, Erol Manisalı’nın oğlu Kunter Manisalı’nın kelamları ise her şeyi özetliyordu: ‘Günlerdir binlerce şahısla konuştum. Güya benim değil de onların babası ölmüş üzere üzgündü beşerler. O denli ki ben onları teskin etmeye çalışıyordum. Hüzünden çok gurur hissediyorum. Lütfen siz de o denli hissedin. O da bunu isterdi.’ Konuşmaları dikkatle ve yer yer dolu dolu gözlerle izleyen bir öğrencisi daha vardı, Prof. Dr. Barış Doster… Çok açıktı, konuşanları dolu gözlerle dinlerken aklından farklı farklı karelerin geçtiği…

Sonrasında gazeteye getirildi son defa, ‘bir ulu çınar’… O anda, gazeteye geldiğim devri anımsadım. Kimlerin gazeteye daima gelip kimlerin uzaktan çalıştığını bilmezken ‘acaba geliyor mudur gazeteye’ sorusunu sorduğum bireylerin başında Erol Manisalı Hoca’nın geldiğini… Bir gün “Erol Manisalı geldi’ dendiğinde yaşadığım heyecanı, sonra onla Cumhuriyet Kitapları kapsamında kitap çalışmamızı ve ondan bana hatıra kalan kitabın el yazılı nüshasını

ÇINAR VE FİDANLARI

Gazetedeki merasimde Cumhuriyet Vakfı Lideri ve Manisalı’nın dostu Alev Coşkun’un kürsüye gelmesi ve tabuta bakıp iç geçirerek “acılı bir anı yaşıyoruz” demesi… Sonrasında şöyle devam etti Coşkun:

“Acılı bir günde beraberiz. Hocamız, gerçek bir Atatürkçü, Cumhuriyet temel prensiplerine yürekten inanan bir aydındı. Birebir vakitte Cumhuriyet gazetesinin ödünsüz bir yazarıydı, 1997’den beri. Son güne kadar en ufak bir tereddüt etmedi. Tıpkı vakitte gerçek bir ulusalcıydı, karakterli ve güçlü bir kalem…

Kıbrıs konusunu en güzel bilenlerden birisiydi. Denktaş’ın yakın dostuydu. Tıpkı vakitte birçok kişinin körüklediği AB olayının gerçeklerini ortaya koyan ve ikazlarda bulunan yol göstericiydi.

Ne yazık ki ulusalcılığından, Atatürkçülüğünden ötürü onu da Ergenekon’a koydular, Silivri’ye gönderdiler. Orada amansız bir hastalığa yakalandı ve bugünlere bu türlü gelindi. Atatürkçüler ölüyor lakin aşağıdan genç Atatürkçüler geliyor. Cumhuriyet gazetesi bu uğraşta en ön safta savaşımına devam edecekler. Bu büyük çınar, yeni fidanlar verecektir.”

“FİKİRLERİNİ YAŞATMAK BOYNUMUZUN BORCU”

Erol Hoca’nın naaşı son seyahati yapacağı Zincirlikuyu’ya hazırlanırken, gazete avlusundaki şahıslardan olan müellifimiz Barış Terkoğlu şunları söyledi:

“Bugün Cumhuriyet’in avlusundan Erol Manisalı’nın yalnız vücudunu uğurladık. Çünkü o, Jön Türklerden bugüne süren aydın geleneğimizin damarlı yapraklarından biriydi. Fikirleri yaşıyorsa aydın da yaşar. Manisalı’nın altını kalınca çizdiği antiemperyalist duruşu, Cumhuriyet ihtilallerini, Kıbrıs davasını, toplumsal adalet fikrini yaşatmak bizim boynumuzun borcu. Cumhuriyet binasına birinci sefer çocukken girdi, cenazesi Cumhuriyet’ten uğurlandı. Cumhuriyet varoldukça Erol Hoca’nın ruhu bizimle olacak.

Erich Scheurmann’ın, Göğü Delen Adam kitabında baş karakter, Tuiavii’dir. Tuiavii, lokal bir bilgedir, ‘Avrupa’nın makûs ruhu temsil ettiğini’ savunan. Cetlerinin Avrupa’nın ışığından yararlanmak üzere bir yanılgıya düştüğünü öne sürer. Ve haykırır: “Bize, ışığı getireceğinize inandırmıştınız. Meğer sizin niyetiniz bizi de kendi karanlığınıza çekmekti.” Erol Manisalı, AB’nin bizi asla birliğine almayacağını söyleyen lakin AB mecburiliği olmadan kendi gelişimimiz için birtakım adımları atmamız gerektiğine inanırdı. Bu perspektifiyle o da bir ‘göğü delen adam’dı… Yapıtları ile bizlere yol göstermeye ve tam bağımsızlık şuurunu kazandırmaya devam edecek…