Mehmet ŞimşekSon yıllarda, yapay zeka temelli sohbet botlarının insanlar üzerindeki etkisi giderek daha fazla ilgi çekiyor. OpenAI ve MIT Media Lab tarafından yapılan iki yeni araştırma da, kullanıcıların ChatGPT ile geçirdikleri zaman arttıkça kendilerini daha yalnız hissettiklerini ortaya koydu.
Henüz hakem denetiminden geçmeyen bu çalışmalar, insan ve yapay zeka etkileşimlerinin psikolojik etkilerini derinlemesine incelemeyi amaçlıyor. MIT Media Lab’in çalışmasına göre, ChatGPT’yi daha yoğun bir şekilde kullanan kişiler, genel olarak artan yalnızlık ve azalan sosyalleşme belirtileri gösterdi. İlginç bir şekilde, ChatGPT ile yapılan sohbetlerin türü, bu psikolojik etkiler üzerinde belirleyici bir rol oynadı. Örneğin kişisel konular kısa vadede yalnızlık hissini artırabiliyor, genel konular kullanıcıların ChatGPT’ye olan duygusal bağımlılıklarının artmasına yol açabiliyor.
Özellikle, insan ilişkilerinde duygusal bağlanma eğiliminde olan katılımcılar, ChatGPT’ye daha kolay güven geliştirdi ve bu süreçte daha yalnız hissettiklerini ifade etti. Ancak, ChatGPT’nin nötr bir tonda konuştuğu sesli modun bu etkileri bir nebze azalttığı gözlemlendi.
OpenAI’nin gerçekleştirdiği diğer çalışma, 40 milyonun üzerinde ChatGPT etkileşimi ve hedefli kullanıcı anketlerini analiz ederek daha geniş bir perspektif sundu. Bu çalışmanın en dikkat çekici bulgularından biri, kullanıcıların büyük çoğunluğunun ChatGPT ile derin ve duygusal konuşmalar yapmaktan kaçındığıydı. OpenAI, “duygusal olarak ifade edici etkileşimlerin” yalnızca belirli bir kullanıcı grubunda yoğun şekilde gözlemlendiğini belirtti. Bu durum, MIT’nin endişe verici bulgularının, genel kullanıcı tabanı için daha sınırlı bir ölçekte geçerli olabileceğini ortaya koyuyor.
Bu arada, her iki çalışmanın da dikkat çeken sınırlamaları bulunuyor. MIT’nin araştırması yalnızca dört haftalık bir süreyi kapsarken, kontrol grubu bulunmadığı için sonuçlar daha genelleştirilemez nitelikte. OpenAI’nin çalışması ise 28 günlük bir analiz süresine dayanıyor. Yine de, bu çalışmalar yapay zeka ile insanlar arasındaki etkileşimlerin psikolojik etkilerinin varlığına dair güçlü işaretler sunuyor.
Bu çalışmalar, yapay zekanın hayatımızdaki artan rolü üzerine yeni soruları beraberinde getiriyor. ChatGPT gibi sohbet botlarının sosyal ilişkiler ve yalnızlık üzerindeki etkileri daha detaylı araştırılmaya değer görünüyor. İnsanlar, yapay zeka ile sağlıklı bir ilişki kurarken, bu teknolojilerin duygusal ve sosyal hayatımız üzerindeki etkilerini anlamak önemli olacak.
